Digitale toegankelijkheid

De webteksten voor onze opdrachtgevers maken wij altijd zo toegankelijk mogelijk. Toegankelijkheid, even denken hoor, hoe zat dat ook alweer? Zo dus: net zoals een gebouw zonder drempels toegankelijk is voor bezoekers met een beperking, moet je website als het ware ook ‘drempelloos’ zijn. Ook je webteksten! Kan je wel een opfrisser gebruiken? Wij geven je 5 tips die je vandaag nog in je webteksten kunt toepassen.

Waarom is digitale toegankelijkheid zo belangrijk?

Je doelgroep is waarschijnlijk diverser dan je beseft. Wist je bijvoorbeeld dat er in Nederland naar schatting ongeveer 300.000 blinden en slechtzienden zijn? En dat ongeveer 1% van de Nederlanders ergens in het autistisch spectrum zit? Taalontwikkelingsstoornis (TOS) komt voor bij 1 op de 20 kinderen. En dan zijn er nog 1,3 miljoen laaggeletterden en ongeveer 1 miljoen landgenoten voor wie Nederlands niet hun moedertaal is.

Om deze reden waren overheden al langer verplicht om hun diensten zo toegankelijk mogelijk te maken. En sinds 2016 geldt dit ook voor ondernemers. Niets nieuws dus, zou je denken. Toch vergeten webredacteuren hier nog vaak rekening mee te houden. Het is niet alleen belangrijk dat iemand op een website bijvoorbeeld voor grotere letters kan kiezen. Of een stuk tekst kan luisteren of juist een video met ondertiteling kan lezen. Ook webteksten moeten toegankelijk geschreven zijn voor mensen met een beperking in taalbegrip.

De richtlijnen van de Web Content Accessibility Guide

De Web Content Accessibility Guide (WCAG) geeft aanbevelingen die webcontent toegankelijker maken. Dit doet de WCAG aan de hand van 4 principes:

Presentatie: er is voor iedereen een manier om de content tot zich te nemen
Bruikbaarheid: de bezoeker moet alle nodige interactie kunnen uitvoeren
Begrijpelijkheid: alle content moet duidelijk en begrijpelijk zijn
Heldere duiding: de content moet op een betrouwbare manier geïnterpreteerd kunnen worden door verschillende gebruikers

De 5 belangrijkste tips voor toegankelijke webteksten

Op basis van onze ervaring en de richtlijnen van WCAG, geven we je 5 tips voor toegankelijke webteksten, met name als het gaat om taalbegrip.

1. Maak je webtekst scanbaar en voorspelbaar

Elke goede webtekst is natuurlijk scanbaar met een beschrijvende titel, alinea’s en tussenkoppen. Maar zorg ook voor een voorspelbare opbouw. Dat wil zeggen: maak de navigatie op de pagina duidelijk en consistent en geef componenten die op verschillende plekken dezelfde functie hebben, overal dezelfde opbouw, look & feel.

 

2. Gebruik begrijpelijke taal

Gebruik vooral woorden die vaak in de Nederlandse taal voorkomen. Vermijd dus formele taal, ingewikkelde woorden of (samengestelde) lange woorden. Vakjargon mag overigens best als je zeker weet dat het woorden zijn die je doelgroep kent en vaak gebruikt.

Om een toegankelijke tekst te begrijpen is een leesvaardigheid nodig van drie jaar middelbaar onderwijs, aldus het WCAG. Is voor een tekst een hoger niveau nodig? Zorg dan dat er aanvullende content beschikbaar is, of een andere versie in een lager taalniveau.

Met de Accessibility Leesniveau tool kan je het leesniveau van je tekst testen. De inleiding van dit blog wordt ingeschat op niveau B1.

3. Wees zuinig met beeldspraak

Om tekst beeldend te maken, gebruiken (creatieve) schrijvers graag beeldspraak. Dit wordt helaas niet door iedereen begrepen. Vooral niet door mensen in het autistisch spectrum en voor wie Nederlands niet de moedertaal is. Uitspraken als ‘Een koe bij de horens vatten’ of ‘Ergens je tanden in zetten’ zijn voor hen moeilijk te interpreteren. Wees er dus zuinig mee en vermijd beeldspraak altijd in titels, tussenkoppen en links.

Beeldspraak vermijden hoeft overigens niet te betekenen dat je niet tot de verbeelding kan spreken. Bijvoorbeeld zoals in dit voorbeeld:

  • Niet: Een nieuw programma, app of tool: jij hebt het zo onder de knie.
  • Wel: Een nieuw programma, app of tool: jij hebt meteen door hoe het werkt.

4. Schrijf ondubbelzinnig

Zorg ervoor dat je webtekst maar voor 1 interpretatie vatbaar is. Gaat er iets fout online? Gebruik dan letterlijk het woord ‘fout’ in je melding. Vertel bij voorkeur ook wat er fout gaat en geef een ondubbelzinnige oplossing.

Heb je informatie nodig van de lezer, via een formulier bijvoorbeeld? Geef een duidelijke instructie voor het invullen van de velden en laat geen ruimte open voor aannames of verwarring.

 

5. Maak beschrijvende linkjes

Wil je je bezoeker zonder drempels door je website heen laten navigeren? Zorg dan voor duidelijke knoppen en links. Dat wil zeggen: beschrijvend. Dan weet je bezoeker al voor hij op de knop of link klikt welke informatie hij kan verwachten.

null
Met een beschrijvende link of knop is meteen duidelijk wat je kan verwachten. Bron: Entopic

Iedereen heeft baat bij een toegankelijke website

Er zijn natuurlijk veel meer toegankelijkheidseisen voor websites. En ook al ga jij als webredacteur niet over techniek of design, je hebt er wel baat bij als jouw website voldoet aan alle eisen. Je website is dan niet alleen toegankelijk voor mensen met een beperking, maar ook voor al je andere bezoekers én zoekmachines. Mooi meegenomen!

Door: Marleen Bontekoe

Gepubliceerd: 10-2018